Siglir tar il cuntegn

Header

American Football Saison beginnt für die Calanda Broncos wieder im 2024.
Legenda: Keystone
cuntegn

American football 101 Co funcziuna quest sport american? – declarà per noviz

La dumengia vai puspè liber per il team grischun Calanda Broncos cun l'emprim gieu d'american football da la stagiun. Quest sport ch'è enorm popular en l'America – cun milliardas d'aspectaturs che guardan mintga onn il «Superbowl», il grond final da la stagiun – è er s'etablì en la Svizra.

Cun ils Calanda Broncos (oriundamain Landquart Broncos) è l'emprim club d'american football en il Grischun naschì l'onn 1991. Il club ha gì grond success dapi la fundaziun. Gia 12 giadas ha el gudagnà il Swiss Bowl, il campiunadi naziunal da la Svizra. Er l'onn 2023 èn ils Calanda Broncos daventads campiun svizzer.

Il sport è intensiv, fitg activ ed ha bler contact corporal. Ma il gieu plitost cumplex po irritar sin l'emprima egliada. Per sa semtgar per la stagiun da football dat RTR in'introducziun per novizs.

American football - Co funcziuna quai?

Il princip è simpel: Far dapli puncts che l'adversari. In pari n'exista betg tar quest sport. Ils teams giogan enfin ch'i dat in victur.

Co far puncts:

Puncts po in team far cun currer cun la balla («ov») en la zona finala da l'adversari a la fin dal plaz. Dumogna il team quai han els fatg in «touchdown» (6 puncts). Tar in «touchdown» ha il team la pussaivladad da far puncts supplementars cun sajettar la balla tras las stangas dal «field goal» (1 punct) u empruvar anc ina giada da traversar la zona finala (2 puncts). Il team dastga decider tgenina da questas opziuns ch’i vulan empruvar.

In'ulteriura pussaivladad è da far in «field goal» durant il gieu regular e betg suenter in «touchdown». Quel dat 3 puncts.

Wie funktierniert das amerikanische Football?
Legenda: In'ulteriura pussaivladad da far puncts è in «field goal» In team po far in «field goal» (3 puncts) cun tutgar l'ov tras las stangas rectangularas. Far il gol po il «kicker» – in giugadur ch'è spezialisà sin far tals field gols – cun il pe («place kick») u cun il maun («drop kick»). Keystone

«Offense / defense»

Il gieu cumenza cun dus teams che stattan visavi in a l'auter tar la lingia d'amez. Mintgin dals teams ha dus blocs da giugadurs: in per la defensiun («defense») ed in per l'offensiva («offense»).

Cura ch'in team cumenza sia runda, trametta el sia offensiva sin il plaz. L'auter team ha ses giugadurs da defensiun sin il plaz. L'offensiva ha en l'emprima lingia la finamira da cuntanscher la zona finala da l'adversari cun la balla («touchdown»). Quai dat ils pli blers puncts.

Per purtar enavant la balla ha l'offensiva duas pussaivladads: bittar in pass en l'aria ad in congiugader u currer direct cun la balla enta maun direcziun zona finala da l'adversari. Il pli impurtant giugadur da la offensiva è il «quarterback». Quel coordinescha las acziuns ed el bitta era ils pass.

Quarterback wirft einen pass.
Legenda: Il quarterback decida la strategia e bitta normalmain era ils pass. Keystone

Il gieu vegn interrut suenter mintga acziun

Il gieu na vegn betg dà en in gir cuntinuant, sco per exempel ballape, mabain en rundas. L'offensiva ha mintgamai quatter schanzas per traversar minimum 10 yards. Quai correspunda circa a nov meters. Dumognan els quai, resta la balla tar quest team e quel survegn quatter novas schanzas. Ils giugadurs dastgan adina cuntinuar cun sias schanzas là, nua che la balla ha tutgà il funs. Sche l'offensiva na dumogna dentant betg 10 yards en las quatter schanzas, vegn midà direcziun. L'auter team po empruvar da rimnar puncts.

Cifras davart il sport

Avrir la box Serrar la box
  • In gieu cuzza 4 x 15 minutas. I na dat naginas prolungaziuns.
  • Dus teams cun mintgamai 11 giugadurs èn sin il plaz (defensiun u l'offensiva).
  • Il gieu ha lieu sin in plaz da circa 90m (= 100 yards).
  • L'offensiva ha mintgamai quatter schanzas da traversar minimum 10 yards. Sch'i dumognan quai datti quatter novas schanzas. Uschiglio mida la direcziun dal gieu.
  • Puncts pon ins far cun in «touchdown» (6 puncts) u in «field goal» (3 puncts). Tar in touchdown po il team rimar puncts supplementars cun sajettar la balla tras las stangas dal «field goal» (1 punct) u empruvar anc ina giada da traversar la zona finala (2 puncts).

Sche in team na po betg propi vinavant pervi da la defensiun adversaria po el empruvar da sajettar la balla direct tras il gol rectangular e far in «field goal» (3 puncts). Dumogna la defensiva d'in team d'engular il pass or da l'aria u da terra suenter che l'offensiva perda la balla, mida la direcziun dal gieu.

American Football Feld
Legenda: Il plaz ha tar l'american football pliras lingias per visualisar la distanza ch'il giugadur cun la balla curra. Las cifras mussan – en pass da 10 yards – mintgamai la distanza che resta enfin la zona finala. Keystone

Tge fa la defensiva?

La defensiva ha il pensum d'evitar che l'adversari vegn vinavant. Tegnair si l'adversari pon ils defensurs cun far il «tacklen». Quai munta: Far crudar il giugader cun la balla per terra.

A l’entschatta dal gieu vegn furmà ina lingia defensiva. La finamira è da construir in mir uschè ferm sco pussaivel cunter l’offensiva. Perquai èn ils giugadurs da la defensiva per regla ils pli ferms e massivs sin il plaz – radund 171 kilograms era il pli grev giugadur ch'igl ha dà.

Il star è coordinatur da la defensiva è il uschenumnà «middle linebacker» – er numnà il «quarterback da la defensiva». Dus auters «line backers» assistan el. Ils «linebackers» ston avair bleras abilitads. Betg mo esser ferms, mabain er fitg sperts ed agils.

Das bündner Footballteam beginnt bald wieder die Saison.
Legenda: Calanda Broncos (campiun naziunal 2023) Per sa proteger durant quai sport fitg corporal portan ils giugadurs: ina chapellina cun protecziun per la fatscha, in pulstrà per pèz e las spatlas, guants ed in'unifurma pulstrada. Er in protegiabucca è impurtant. Keystone

Il sistem da fouls

Tar in foul na datti betg chastis da temp, sco en il hockey sin glatsch, u cartas sco tar il ballape. En l'American football datti chastis da distanza. Il team ch'attatga sto ir enavos intgins yards. Enstagl dals 10 yards drovi lura per exempel 20 yards per cuntinuar cun il gieu. Sche la «defense» fa in foul, dastga l'equipa ch'attatga vegnir pli datiers, tge che po muntar ch'igl han puspè quatter novas emprovas.

L'arbiter ha in entir sistem cun differents moviments per signalisar ils differents fouls. L’arbiter porta in microfon e commentescha il foul live durant il gieu per ils aspectaturs.

Spezial per il football american è era co l'arbiter interrumpa il gieu en cas d'in foul: El na dovra betg ina carta melna sco tar il ballape. Enstagl bitta el ina balla cun in bindel mellen («foul flag») sin il plaz. Quai bindel duai er gidar da marcar il lieu dal foul.

Penalty Flag dient dem Schiedsrichter beim american Football um ein Foul zu signalisieren.
Legenda: Il «foul flag» ha gia procurà per accidents Per dar pais al bindel han ins enfin l'onn 1999 savens duvrà cullas da metal. Uschè ina culla ha dentant tutgà e blessà l'egl d'in giugadur grevamain. 25 milliuns dollars ha el survegnì sco cumpensaziun. Perquai èn las ballas dal «foul flag» uss emplenidas cun material pli lev sco sablun. Keystone

Or da l'archiv:
Il club Calanda Broncos ha gì bun success sur ils onns. Ma er ils clubs da football american per dunnas e per giuvens (U13) dals Calanda Broncos èn ferms. RTR ha adina puspè visità las differentas equipas e rapportà.

RTR actualitad

Artitgels legids il pli savens